Direct naar tekst

Een koekje voor het slapen gaan?

M line plaatst functionele, analytische en marketing cookies. Dankzij functionele cookies werkt de website goed, terwijl de analytische cookies ons helpen om de website te verbeteren. Via de marketing cookies kunnen we jouw interactie met ons binnen en buiten onze website te volgen. Dat doen we legitiem en belangrijk, anoniem. Meer weten? Lees Bekijk dit overzicht voor alle cookieinstellingen en lees hier onze privacy policy. Door te accepteren geef je toestemming voor onze marketing cookies. Kies je voor weigeren? Dan plaatsen we alleen functionele en analytische cookies.

Slaapcoach Sigrid geeft inzicht: pubers en nachtrust

Sigrid Ruigrok, slaapcoach bij Slaapinzicht.nl
Slaapcoach Sigrid

COLUMN | Voor iedereen is slaap heel belangrijk, dat is geen nieuws. Maar voor kinderen en pubers des te meer. Er gebeurt zoveel in hun groeiende lichaam en brein dat ze heel veel slaap nodig hebben. Die slaap hebben ze nodig zodat hun lichaam, organen en hersenen goed kunnen ontwikkelen. Maar ook om te kunnen herstellen van bijvoorbeeld sporten, om allerlei indrukken te kunnen verwerken en om lesstof op te slaan.

Tot een jaar of veertien slapen kinderen 10 à 11 uur per nacht. Daarna, in de puberteit, verandert het slaappatroon. De biologische klok van veel jongeren verschuift rond hun zestiende. Ze worden dan gemiddeld twee uur later slaperig. Dit komt door het hormoon melatonine, het slaaphormoon. De aanmaak van melatonine gebeurt in de puberteit twee uur later dan bij volwassenen.


Meer kans op slaaptekort

Pubers hebben tijdelijk juist meer behoefte aan slaap terwijl hun bioritme tegelijk ook verschuift. Dat zorgt ervoor dat pubers later naar bed gaan en laat wakker worden. Ze worden dus echte avondmensen. Jongeren gaan soms om half elf naar bed maar vallen dan pas om één of twee uur 's nachts in slaap. Dat is niet handig als ze weer om half negen op school worden verwacht. Daardoor hebben ze een grote kans op een slaaptekort. Ze halen de negen uur slaap die ze nodig hebben maar zelden.


Schermtijd reduceren

Veel pubers hebben moeite om op tijd te gaan slapen omdat ze zich niet moe voelen. Dat is de invloed van de melatonine. Natuurlijk spelen social media en andere interessante dingen ’s avonds ook een rol bij het late slapen. Door het blauwe licht van telefoonschermen wordt de aanmaak van melatonine ook nog eens vertraagd. Dus dat verstoort het slaappatroon nog extra. Het is lastig voor ze, maar het zou echt helpen om anderhalf uur voor het slapen gaan de telefoon, laptop, iPad of PlayStation aan de kant te leggen.

Meer nachtmerries

Het gebrek aan slaap dat pubers een aantal jaren hebben, zorgt ervoor dat ze minder goed presteren op school, humeurig of lusteloos zijn, gaan piekeren en voor ouders vaak onbereikbaar zijn. Uit onderzoek is gebleken dat 50% van de tieners slaapproblemen heeft. Door het opgebouwde slaaptekort kunnen er overigens meer nachtmerries voorkomen.

Wat je overdag hebt meegemaakt, verwerk je ’s nachts. Een nachtmerrie is dus een manier om je ervaringen te verwerken. Als je dus veel stress hebt of iets heel ergs hebt meegemaakt, vertaalt zich dat ’s nachts in nachtmerries. Dat is meteen ook de reden waarom kinderen meer nachtmerries hebben dan volwassenen. Zij krijgen in korte tijd ontzettend veel nieuwe indrukken te verwerken. De ene wat positiever dan de andere.

Vaak verdwijnen de nachtmerries na de puberteit vanzelf. Hetzelfde geldt voor slaapwandelen; dat zie je ook vaker voorkomen bij kinderen en tieners dan bij volwassenen.


Langer (uit)slapen en powernappen

Pubers zouden eigenlijk langer moeten uitslapen. Voor het slaapritme zou het beter zijn als de scholen later zouden beginnen. Op menig school wordt daar al mee geëxperimenteerd. Daaruit is gebleken dat een half uur of driekwartier later starten al voor minder vermoeide leerlingen zorgt en betere resultaten op school. Natuurlijk is het belangrijk dat tieners niet doorslaan in late bedtijden. Het is bewezen dat kinderen die duidelijke grenzen gesteld krijgen door ouders minder extreme avondmensen worden en minder negatieve gevolgen ervaren van hun verschuivende biologische klok.

Het is logisch dat in het weekend wat slaap wordt ingehaald, maar laat pubers geen gat in de dag slapen. Maximaal twee uur langer slapen dan doordeweeks, is aan te raden. Langer dan dat maakt de opstart van de week extra moeilijk. Om wat slaap in te halen, kunnen ze ook overdag een dutje doen. Maar niet te lang! Een dutje van 20 minuten is al voldoende om wat fitter te worden, zowel fysiek als mentaal. Een dutje of powernap doe je idealiter voor 15.00 uur ’s middags. Dan heeft het echt effect.

Door de verschuiving van de biologische klok is ook het tijdstip waarop pubers willen eten anders dan dat van hun ouders. Dus als ze om 22.00 uur nog een ei willen bakken, is dat niet alleen de trek maar komt dat ook door die verlate slaapbehoefte.


Minder energiedrankjes

Pubers zijn dol op energiedrankjes, je weet wel, die waar je vleugels van krijgt. Wanneer je te veel energydrankjes drinkt, loop je het risico om moeilijk in slaap te vallen of zelfs helemaal niet te kunnen slapen. De grote hoeveelheid suiker die in de drankjes zit, houd je wakker. Je slaapt ook minder diep. Daarom wordt afgeraden om energiedranken te drinken na de middag.


Licht en water

Zon- en daglicht  kan ervoor zorgen dat onze pubers ’s morgens makkelijker wakker worden. Het licht zorgt voor de aanmaak van cortisol, dat hormoon kan iedereen goed gebruiken aan het begin van de dag. Door zodra de wekker gaat meteen een glas water te drinken, zet je je lichaam gelijk aan het werk waardoor je makkelijker wakker wordt. Dus zet een glas water op het nachtkastje!

Eind goed, al goed

Het slaappatroon stabiliseert rond de 22 jaar. Het biologische ritme past zich aan en de slaapdruk neemt weer af. Er is dan minder slaapbehoefte en de tijden waarop de jongeren moe en wakker worden, herstellen zich. Het ritme wordt zoals volwassenen gewend zijn. Dat zullen ouders ook merken met langer thuiswonende jongeren: ze gaan meer passen in het patroon van hun ouders.

Sigrid Ruigrok, slaapcoach bij www.slaapinzicht.nl
Terug naar overzicht

Weet je niet welk matras de juiste keuze is?

Op zoek naar een verkooppunt bij jou in de buurt?

Vragen? Wij zijn bereikbaar!

Advies nodig?

Bel of chat met een slaapexpert en stel direct je vraag. Momenteel zijn onderstaande contactopties beschikbaar: